Herkese merhaba!
27 Ocak cuma gününden itibaren batı kesimlere kuvvetli yağışlar, hafta sonu ise iç ve doğu bölgelere kar yağışları geliyor.
Son tahminimde 27 Ocak - 2 Şubat diye tarih vermiştim. Sonrasında da iki parçalı sistem beklentimi söylemiştim. Sistem başlangıç tarihi 10 gün önceden nokta atışı oldu ama sistemin gücü konusunda patladık maalesef. O günlerde görünen Sibiryamsı pattern tamamen kayboldu, soğuklar çok kuzeye çekildi ve pattern İzlanda kökenli soğuklara dönünce iş cacık oldu.
Bunun sebepleri elbette çok fazla. En başta sürekli pozitif seyreden NAO sonucu mütemadiyen beslenen İzlanda siklonları.
İkinci olarak da, ben biraz da şanssızlığa yoruyorum. Aralık ayından beri üzerimize yerleşen yüksek basınç, tüm patterni aleyhimize bozdu. Atmosferde ısrarcı döngü esastır. Hele ki yüksek basınçlar çok daha stabil ve kararlı olunca, bizim coğrafya yağış bile alamadı.
Üçüncü olarak polar vorteks aşırı güçlendi. Ben bunu bir kimyacı olarak, atom taneciğinde protonun etrafında dönen kararlı haldeki elektronlara benzetiyorum. Bir enerji harcamadan atomdan elektronu koparamazsınız. İşte dünyanın tepesinde, kutuplarda sürekli dönen soğuklardan, güneyli yönlere salınım yapması için bir parça koparmak da bu şekilde çok zor bir iş. Bunun için bir enerji olması gerekiyor. İşte bu da ssw denilen stratosfer ısınması sonucu ortaya çıkan ısı enerjisi.
Bunun traposfere ve sonrasında atmosfere etkileri üzerine son yıllarda ciddi araştırmalar var. Twitter takip edenler bilir, dünyaca ünlü meteoroloji uzmanları, Judah Cohen olsun, Scott Duncan olsun, sürekli bu konuyla ilgili tweet atıyorlar. Bizim dünyaca ünlü meteoroloji uzmanımız Bünyamin Sürmeli ise, geçenlerde bir videoyla, bu konunun bitirme tezi olduğunu ve kesinlikle bir etkisi olmadığını söyledi. Yorumu size bırakıyorum.
Bir diğer etken ise Hadley hücresi etkisi.
İsmini kendisini keşfeden avukat ve bizler gibi amatör meteorolojist George Hadley'den alan ilkedir.
Modern zamanlara kadar atmosferdeki genel hava sirkülasyonunu açıklamak için yalnızca Hadley hücresi kullanılırken, 2.dünya savaşı sonrası artan atmosfer incelemeleriyle "tek hücreli hava dolaşım modeli" geçerliliğini yitirmişti. Bu ilkeye göre yeryüzünde hava akımı ekvatordan kutuplara doğru olmaktadır. Dik gelen güneş ışınları sebebiyle ekvatorda ısınan hava yükselerek bir yüksek basınç merkezi oluşturur. Kutuplarda ise bu durum tam tersine işler ve soğuyan havanın alçalması sebebiyle bir alçak basınç merkezi oluşur.
Hava akımı yüksek basınçtan alçak basınca doğru gerçekleştiği için ekvator ve kutuplar arasında Hadley hücresi adı verilen sistemle hava akımı sağlanmış olur. Lakin incelemeler gösteriyor ki, işin aslı bu değildir. Hava akımını etkileyen iki hücre daha vardır.
Ferrel hücresi
Polar hücre
Böylelikle üç hücreli model asıl doğru kabul edilmiş ve Hadley hücresinin ekvator ve kutuplar arasında değil, 0.enlemler ve 30.enlemler arasında etkili olduğu anlaşılmıştır.
Üç hücreli modelde sistem şu şekildedir;
0-30. enlemler arası - Hadley hücresi
30-60. enlemler arası - Ferrel hücresi
60-90. enlemler arası - Polar hücre
İşte bu birbiriyle bağlantılı ve döngü halinde ilerleyen üç hücre, atmosferdeki genel hava dolaşımını nasıl gerçekleştiğini bizlere açıklar.
Şimdi bu bizim bildiğimiz meşhur küresel ısınma sonucu, Hadley hücresi; yazları ekvatordan bizim enlemlere kadar genişliyor, fakat kışın da doğru düzgün gerilemiyor.
Hani modelde soğuklar tam sınırımıza kadar geliyor da, lanet olsun bir türlü içeri girmiyor diyoruz ya, sanki bir duvar varmış gibi, işte bu etki genel olarak Hadley hücresine bağlanıyor.
Neyse sonuç olarak tekrar gündemimize dönecek olursak, İstanbul için bu hafta da çöp oldu. Modellerin tahmin başarısızlığı yine devam ediyor ve tahmincileri yine yanıltmaya devam ediyor.
Gelecek hafta içinse ihtimaller devam ediyor. Hani 27 Ocaktan itibaren iki salınım demiştim ya, hah işte bu ikincisi daha ümitvar görünüyor. Kar olma ihtimalini de aslında oldukça yüksek görüyorum ama tatmin edici olmayacak muhtemelen rakım sistemi gibi birşeyler olacak gibi. Umarım soğuma artar da tatmin edici hale dönüşür, o ayrı tabii.. Bu hafta boyunca, gelecek haftayı tartışırız bol bol. Hafta sonu netleşir artık.
Fakat şu yukarıda bahsettiğim ssw bu ayın son günlerinde gerçekleşiyor. Minör ısınma ve displacement yani polar vorteks yer değiştirme olacak. Avrupa, ABD'ye göre daha şanslı olabilir deniyor. Bunun atmosfere etkisi de yaklaşık 10 gün civarında oluyor. Yani Şubat ikinci hafta, yani bu da 14 günlük Gfs'nin şu an sonlarına denk geliyor. 7-10 Şubat civarı. Belki birkaç gün önce, sonra, bilemem Çılgın senaryolar görülebilir ancak sonuç ne olur bilemiyorum. Ben yine de un, makarna, yağ stoklayın derim : ))
Bu gönderiye 22 ifade bırakıldı.
Hepsini görüntüle
5
15
2