13 MART 1971

KONYA'DA 67 KİŞİNİN ÖLDÜĞÜ

KAR FIRTINASI






Türkiye'de 12 Mart 1971 muhtırasının ertesi günü , 13 Mart 1971'de Konya'da yaşanan kar fırtınası , hem darbenin ertesi gününe denk gelmesi, hem de İstanbul'un en meşhur kışlarından biri olan 1987 yılı gibi yine mart ayına denk gelmesi , hem de kuvvetli fırtına yüzünden çok sayıda can kaybına sebep olmasıyla, ülkemizde extrem olayların kaydının tutulduğu meteoroloji tarihinde önemli bir yer edinmektedir.



İstanbul'un meşhur mart 1987 kışı için:
http://www.forumatmosfer.com/konu-istanb...-kisi.html





13 Mart 1971'de Konya'da yaşanan fırtına, resmi kayıtlara göre 67 kişinin ölümüne, o zamanki koşullar dikkate alındığında kaydı tutulmayanlarla birlikte belki de bunun iki katı can kaybına sebep olarak, sırf bu yönüyle bile,Türkiye ve Dünya tarihinde iz bırakan önemli meteorolojik olaylar konusundaTürkiye'nin en büyük meteorolojik arşivini barındıran forumumuzda bu konunun da mutlaka araştırılması ve arşivimizde yer alması gerektiğine karar verdik.





  Konya’da, cumhuriyetten sonra yaşanan en sert geçen kışları araştırdığımızda, ‘Koca kar’ yağan yıl olarak hafızalarda yer edinen ve 1944 yılında olduğu söylenen yağış ve tipinin ön plana çıktığını gördük. 1954 yılında yine sert bir kış yaşayan Konya halkı, 1971 yılının Mart ayında ‘bahar geldi’ derken karşılaştığı kar yağışı ve fırtına nedeniyle pek çok sıkıntı ile karşılaştı. Çok sayıda vatandaş soğuktan donarak yaşamını yitirirken bazı köylüler tarlada ekin sularken mahsur kalıp 2 gün kurtarılmayı bekledi. Çalışanlar ve öğrenciler evlerine gidemedi…
 






13 Mart 1971 cumartesi günü Konyalıların böyle bir meteorolojik olaydan asla haberleri yoktu.O yıllarda cumartesi günleri de okula yarım gün gidiliyordu.Herkes okulunda, işinde, gücündeydi, o gün yaşanılacaklardan habersiz....

Olaydan günler sonra Ziraat odası başkanının da açıkladığı üzere, halk bu konuda habersiz kalmanın tek suçlusu olarak Devlet Meteoroloji Müdürlüğü'nü seçmişti. Çünkü hava durumu bültenlerinde Konya yer almıyordu.




Aslında ölümlere yol açan meteorolojik hadise, kuvvetli kar yağışından daha çok, kuvvetli fırtına hadisesiydi. Aşağıda o güne ait 500 hpa yer haritasında da görüldüğü üzere , izobarlardaki sıklık da zaten o bölgede yaşanacak çok kuvvetli fırtınanın da habercisiydi.








O gün neler yaşandığını, Konya Postası'ndan gazeteci Muharrem Balatekin'in anılarını okuyarak , daha iyi anlayalım.

ÖLÜMLE YAŞAM ARASINDA


Bundan tam 47 yıl önce… 13 Mart Cumartesi. O yıllarda Cumartesi günleri yarım gün yani saat 13.00’a kadar okul ve mesai var. Sonra okul ve kamu kurum ve kuruluşları bir buçuk günlük hafta sonu tatiline giriyorlar.

Tarih biraz daha anlaşılsın diye 12 Mart 1971 Cuma’dan da bahsedeyim. Askeri bir muhtıra veriliyor siyasilere. Ülkede terör kol geziyor diye. Neyse konumuz bu değil.

13 Mart 1971 Cumartesi okuduğum Meram Ortaokulundan Zindankale’de ki şimdilerde Kızılay’a bağışlanmış 3 katlı apartmanın ikinci katındaki evimize geliyorum. Babam istasyonda çalışıyor. O gelince para alıp sinemaya gideceğim.
Şahin Sineması planım arasında. Bu sinema şimdiki öğretmen evine (çarşıdaki) yakın. Neyse babamdan para istiyorum. Babam parayı verirken

- Oğlum hava patlayacak gibi gitmesen iyi olur.

Hava kapalı ve durgun, bende babama

- Baba ne olur ki alt tarafı kar-yağmur yağar diyorum.

Ve parayı alıp sinemaya gidiyorum. Sinemada rahmetli akrabam Metin TORAN’da var. Dışarıdan haberimiz yok. Dışarıda inanılmaz bir tipi başlamış. Sinemadan çıkanlar tekrar içeri dönüyormuş. Elektrikler kesilince olayın farkına vardık. Sinema yetkilileri de, elektriğin gelmeyeceğini söyleyince, üzülerek sinemadan çıkıyoruz. 

Bu arada okul arkadaşım diş hekimi Kemal ŞAHİN havanın kötü olduğunu, beraber kendi evlerine gidebileceğimizi, evlerinin çok yakın olduğunu söylüyor. Kabul etmiyorum. Rahmetli Metin’le beraber sinemadan çıkıyoruz.

Çıkar çıkmaz tipi bizi savuruyor. Görüş mesafesi sıfır. Metinle evlerimizin arası 100 metre. Ve Metin’le irtibatımız kesiliyor, herkes kendi başının çaresine bakıyor. Tipiden nefes alamıyorum, araçlar yollarda terk edilmiş. Zafer Pasajına ulaşıyorum. Orada biraz dinlenip evin yolunu tutuyorum.





Nefes almak için paltomun yakasını kulağıma çekip boşluk yaratıyorum. Kulağımın paltoya yapıştığını sonradan fark ediyorum. İşte o anlar benim ölümle yaşam arasındaki anlarım. İçimden rabbime beni koruması için dua ediyorum. Kurtulursam şükür namazı kılacağım diyorum. Dizlerimin bağı çözülüyor.

Metinlerin evine kendimi zor atıyorum. Metin’de eve henüz gelmiş. Onu’da el ele tutuşup insan kurtaran 5-6 kişilik bir ekip getirmiş.

Beni rahmetli Sıddıka hanım teyze (nene) ve Metin’in annesi Fatma teyze soğuk bir odaya alıp zıplattılar. Kulağım paltodan kurtuldu, kendime geldim. Annem ve babamın beni merak edeceğini bildiğim için, eve gitmek istediğimi söyledim. Bütün kal ısrarlarına rağmen, iki kez eve gitmeyi denedim.

Tipi beni yerden yere vurdu, başarılı olamadım.

Akşam yemeğinde yoğurtlu yaprak sarması var. En sevdiğim yemek, oturduk tam yemek yiyeceğimizde, baca bastı ve kurumlar yoğurdun üstüne düştü. Rahmetli Sıddıka hanım teyze kaşıkla soba kurumlarını temizledi. Afiyetle yemeğimizi yedik.

Tabi sene 1971, Konya’da televizyon yok, sadece radyo var. Telefon ise nadir evlerde var. Telefonlarında çalışmadığını öğreniyoruz. Saat 22.00’da evime gitmek için bir deneme daha yaptım. Başarılı oldum, eve geldim. Ama kar kürtük yapmış, kapı falan gözükmüyor. Giriş katta oturan rahmetlik Konya Turizm Müdürü Nadir Ayvacı’nın camını kardan sıyırıp çaldım. Uzun uğraştan sonra kapıyı açtılar. Ağlayarak eve girdim. Evdeki sevinci tahmin edersiniz… Ev kalabalık. Amcam ve yengem bize sığınmışlar. Babam beni aramak için çıktığında 3 tane çocuğu bulmuş eve getirmiş. Sabaha doğru her şey normale bindi, fırtına ve tipi dindi.

Şehir içinde 70’e yakın ölü var. Dedim ya televizyon yok diye, Türkiye’min haberi bile olmamıştır.

Hayatımda yaşadığım birkaç kaza ve silah kazası dışında ölümle burun buruna geldiğim an 13 Mart 1971’deki bu hadisedir. Hala tazeliğini korur, anlatılmaz yaşanır denir ya. Görüş mesafesi sıfır, tipinin şiddetinden nefes alıyorsunuz, anormal soğuk var. Sığındığınız yerde ısınma imkanınız yoksa donuyorsunuz.

Rabbime şükürler olsun bugün yaşıyor ve bu satırları yazıyorum. 47 yıl önceki hadiseyle o tarihte Konya’da olup orta yaşın üzerindekilerinin anılarını tazelemek istedim. Allah ömür verirse bu tarihi her yıl gündeme getirmek isterim.


Ben okumayı sevmem diyenler için bu konunun işlendiği bir belgesel var youtube'da...







Bir de yaşanılanları Hakimiyet gazetesinden Ahmet Yıldız'ın ağzından dinleyelim:

Yıllar Sonra Yağan Kar Ve Bakkal Fırtınası!
 

"Pazar günü Sodur Köyümüzde kadim dostumuz namı diğer Albay Mehmet Ali Şahin Ağabey ziyaretimizde bana;

--- Ahmet Başkan yetmişli yıllarda olan ve halk arasında “Bakkal fırtınası” olarak bilinen bu fırtınanın tarihini ay gün biliyor musun? Ben cevap vermeden Ahmet Çelik Ağabey;

--- Ben 11 Mart 1971 Cumartesi akşamı olarak biliyorum. Öyle değil mi Ahmet Başkan?

--- Ben de sizin gibi biliyorum. Mart ayı ve bir 1971 Cumartesi akşamı olmuştu. Dedim. Himmet Tömtöm;

--- Niyazi Yılmaz Ağabey o fırtına akşamı Konya’da Ocağın düzenlediği geceye katılacaklarmış ve yolda kalmışlar. O tarihini unutmamıştır soralım. Dedi ve telefon açtı. Niyazi Yılmaz Başkan 13 Mart 1971 demiş.

Daha sonra Himmet Tömtöm’ün dükkânında ben tekrar sorduğumda;

--- Ahmet Başkan biz o 13 Mart 1971 Cumartesi akşamı teşkilatın Konya’da düzenlediği Malazgirt Gecesine gidiyorduk. Çumra’nın çıkışında kaldık. Arabada altı kişi idik.

Arabanın benzini üç saatte içinde bitti. Tıpkı voleybolcular gibi arabanın içinde yer değiştire değiştire sabahı ettik.
Sabah arabayı olduğu yerde bırakarak yürüyerek Çumra’ya dönmüştük.





Niyazi Yılmaz Başkanın Skoda marka o arabasını çok iyi hatırlıyorum. Az kahır çekmedi. Toplantılar, mitinglere hep o araba en önde giderdi.

43 yıl önce 13 Mart 1971 Cumartesi günü akşamında başlayıp sabaha kadar süren fırtına Çumra merkezde beş kişi hayatını kaybetmişti.

İzzetbey Camii (Dağlılar camii olarak bilinir.) karşı köşede Polis Ömer Yavuz’un birinci kat köşede bakkallık yapan baba ve iki oğlu evine dönerken fırtınada yolunu kaybedip üçü de ölür.

Bağlar mahallesinde Çumra’nın renkli simalarından Poz Mevlüt’ün hanımı ve çocuğu evinin bahçesinde hayatın kaybeder.

Özellikle bu tipide bakkal ve iki çocuğunu ölümünden dolayı 13 Mart 1971 Cumartesi günü olan fırtınaya Bakkal Fırtınası denmiştir.




Ben o yıllarda ilkokula gitmekte idim. O zaman okula cumartesi öğleye kadar da gidilirdi.
İkindi üzeri sığırcık kuşları sürü sürü uçuyordu. Serçe kuşlarında telaş bahçe çelenlerindeki kamışların arasına sokuluyorlardı..




Rahmetli babama bu anormollikleri anlatıp sebebini sorduğumda;

--- Oğlum bunun arkası boş değil Cenabı Allah yolda belde kalanın yardımcısı olsun. Demişti.

Babam rahmetlinin dediği gibi arkası boş çıkmadı. Göz gözü görmemesine kar tipi fırtına çıktı. Yatsı namazı sıralarında bağlar mahallesinde oturan Mustafa Amcam geldi. Ağlayarak;

--- Ben ne yapacağım İsmet ile Hasan ava gitmişlerdi daha gelmediler. Babam;

--- Ağa bu havada yapacak bir şey yok. Onlar muhakkak bir yere sığınmışlardır. Dedi. Amcam;

--- Ben gideceğim. Diyerek dışarı çıktı. Babam ağabeylerim Nuri ve Sami’ye;

--- Nuri, Sami üstünüzü kavi giyin. Başınıza poşu sarın. Tek sıra halinde yürüyün. Her yüz metre de öndeki değişsin amcanızı evine bırakın gelin. Dedi.

Evden çıktıktan sonra babam tekrar dışarı çıktı, girdi.

--- Hava daha da bozulmuş keşke ağamı ve çocukları salmasaydım. Deyip hayıflanmaya başladı. İki sat sonra sağ salim ağabeylerim döndüler.




Sabah oldu tipi dindi. Bizim evin önündeki kanal karla dümdüz olmuş. Çarşamba Çayının üzeri aynı karla tepelemesine dolmuş. Köprüden geçer gibi karşıdan karşıya geçtik.

Babam rahmetli komşulardan at getirdiler ona bindi. Amcamın oğullarını aramaya gitti. Amcaoğulları şimdiki Çumra Şeker Fabrikası sapağında önüne gelmişler. Babam hemen attan inmiş;

--- Gelmiş geçmiş olsun çocuklar. Deyince her ikisi de babama sarılıp ağlamaya başlamışlar. Babam;

--- Geceyi nerde geçirdiniz? Diye sorunca;

--- Hacı Muhitte bir eve sığındık. Demişler. Babam;

--- Haydi oyalanmayın. Evde kızılca kıyamet koptu haber beklerler. Ata binip eve geldi. Amcama;

--- İsmet ile Hasan Sulu Ziraatın oradalar geliyorlar. Gözümüz aydın olsun. Gelmiş geçmiş olsun. Dedi. Amcam ve Iraz yengem sevinç gözyaşlarına boğuldular.

Bir sure sonra süt dökmüş kedi gibi iki amcaoğlu bizim eve geldiler. Mustafa Amcam merakla soruyordu;

--- Oğlum ne diye hava bozdu da eve dönmediniz? Amcaoğulları;

--- Baba hava birden bozdu. Ne yapacağımızı bilemedik. Hacı Muhitte bir eve sığındık.

Yukarda da ifade ettiğim üzere bakkal ve iki oğlu, Poz Mevlüt’ün Hanımı, çocuğu fırtınada vefat etti.



























Konu hakkında fikir verip, bilgilendirme yaparak, yazıyı hazırlamama sebep olan Ozan Deniz'e teşekkürler  .. 

Kaynaklar:

http://www.merhabahaber.com/konya-halki-...77745h.htm

http://gazetearsivi.milliyet.com.tr/Arsiv/1971/03/16

http://www.hakimiyet.com/yillar-sonra-ya...8606yy.htm

Yıllar Sonra Yağan Kar Ve Bakkal Fırtınası! - Ahmet Yıldız


DİĞER YAZI DİZİLERİM:
**********************

İSTANBUL'UN MEŞHUR KIŞLARI:
http://www.forumatmosfer.com/forum-istan...ur-kislari

1929 KIŞI - BOĞAZDA BUZ ÜZERİNDE İNSANLARIN FOTOĞRAF ÇEKTİRDİĞİ EFSANE KIŞ
http://www.forumatmosfer.com/konu-1929-k...e-kis.html

UNKAPANI KÖPRÜSÜNÜ 4 PARÇAYA AYIRAN MEŞHUR 1936 KIŞI
http://www.forumatmosfer.com/konu-unkapa...-kisi.html

1954 KIŞI VE BOĞAZI KAPLAYAN BUZ KÜTLELERİ
http://www.forumatmosfer.com/konu-1954-k...eleri.html

1957 KIŞI - İSTANBUL
http://www.forumatmosfer.com/konu-1957-k...anbul.html

İSTANBUL, EDİRNE VE AVRUPA'YI FELÇ EDEN MEŞHUR 1963 KIŞI
http://www.forumatmosfer.com/konu-istanb...-kisi.html

1966 KIŞI - İSTANBUL
http://www.forumatmosfer.com/konu-1966-k...anbul.html

1967 KIŞI - İSTANBUL
http://www.forumatmosfer.com/konu-1967-k...anbul.html

1972-1973 KIŞI - İSTANBUL'DAN KIŞ MANZARALARI
http://www.forumatmosfer.com/konu-1972-1...alari.html

İSTANBUL'UN MEŞHUR 1985 KIŞI
http://www.forumatmosfer.com/konu-istanb...-kisi.html

İSTANBUL'UN MEŞHUR MART 1987 KIŞI
http://www.forumatmosfer.com/konu-istanb...-kisi.html

BİR FOTOĞRAFIN ÖYKÜSÜ... 1987 KIŞINDA ATATÜRK HAVAALANI
http://www.forumatmosfer.com/konu-bir-fo...alani.html

1992 KIŞI - BİR KIŞ EFSANESİ
http://www.forumatmosfer.com/konu-1992-k...anesi.html

İSTANBUL'UN MEŞHUR 2004 KIŞI
http://www.forumatmosfer.com/konu-istanb...-kisi.html

1987-2017 YILLARI ARASINDA, İSTANBUL'DA, MART AYINDA KAR YAĞIŞLI GÜNLER
http://www.forumatmosfer.com/konu-1987-2...unler.html


DÜNYA TARİHİNDE İZ BIRAKAN METEOROLOJİK OLAYLAR:
http://www.forumatmosfer.com/forum-dunya...ik-olaylar

ÇANAKKALE SAVAŞI'NDA DÜŞMANA 16.000 KAYIP VERDİREN KAR FIRTINASI:27 KASIM 1915
http://www.forumatmosfer.com/konu-canakk...-1915.html

1816 - YAZSIZ GEÇEN YIL
http://www.forumatmosfer.com/konu-1816-y...n-yil.html

3 ŞUBAT 1972 (İRAN) - 8 METRE KAR KALINLIĞIYLA TARİHİN EN ÖLÜMCÜL KAR FIRTINASI
http://www.forumatmosfer.com/konu-3-suba...inasi.html


DÜNYA İKLİMİ:
http://www.forumatmosfer.com/forum-dunya-iklimi

ORMANLIK ALANLAR YAĞIŞI ÇEKER Mİ?
http://www.forumatmosfer.com/konu-ormanl...er-mi.html

KUTUP IŞIKLARI - AURORA BOREALIS
http://www.forumatmosfer.com/konu-kutup-...ealis.html

YANARDAĞ PATLAMALARI KIŞ MEVSİMİNİ ETKİLER Mİ?
http://www.forumatmosfer.com/konu-yanard...er-mi.html

ÇILDIR GÖLÜ’NDE BUZDA BALIK AVI
http://www.forumatmosfer.com/konu-cildir...k-avi.html

SALAR DE UYUNİ - UYUNİ TUZ ÇÖLÜ
http://www.forumatmosfer.com/konu-salar-...-colu.html

NASA GÖRSELLERİ KANIT GÖSTERİLDİ : HAVA DURUMUNA MÜDAHALE EDİLİYOR
http://www.forumatmosfer.com/konu-nasa-g...liyor.html

SİBİRYA'DA YENİ BİR GİZEMLİ KRATER BULUNDU
http://www.forumatmosfer.com/konu-sibiry...lundu.html

1984-2016 YILLARINA AİT İSTANBUL UYDU FOTOĞRAF GÖRÜNTÜLERİ KIYASLAMASI
http://www.forumatmosfer.com/konu-1984-2...amasi.html

1880-2017 YILLARI ARASI KÜRESEL SICAKLIK ANAMOLİSİ GRAFİĞİ
http://www.forumatmosfer.com/konu-1880-2...afigi.html


TÜRKİYE İKLİMİ:
http://www.forumatmosfer.com/forum-turkiye-iklimi

TÜRKİYE'DE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE METEOROLOJİK AFETLER
http://www.forumatmosfer.com/konu-turkiy...etler.html

TÜRKİYE'NİN ŞİDDETLİ DOLU İKLİMİ
http://www.forumatmosfer.com/konu-turkiy...klimi.html

ÇÖL TOZLARININ  ÇEVRE VE BİTKİLER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ... 
http://www.forumatmosfer.com/konu-col-to...ileri.html

BEYAZIT KULESİ: ÇOCUKLUĞUMUZUN KAR SEVİNCİ
http://www.forumatmosfer.com/konu-beyazi...vinci.html


FORUM ATMOSFER OKULU:
 
AVRASYA KAR ÖRTÜSÜNÜN KIŞA ETKİSİ
http://www.forumatmosfer.com/konu-avrasy...tkisi.html

BİR UZUN VADE KLAVUZU: MJO ENDEKSİ
http://www.forumatmosfer.com/konu-bir-uz...deksi.html

AMATÖR TAHMİNCİLİK TARİHİ VE MODELLERİN GÜVENİLİRLİĞİ
http://www.forumatmosfer.com/konu-amator...rligi.html

UZUN VADELİ TAHMİNLER, FIRTINA TAKVİMİ VE SİSTEM DÖNGÜSÜ
http://www.forumatmosfer.com/konu-uzun-v...ngusu.html

KAR YENİR Mİ? KAR NEDEN SEVİLİR? KAR SEVGİSİ !..
http://www.forumatmosfer.com/konu-kar-ye...vgisi.html


UYARI:

https://www.forumatmosfer.com web sitesinden alıntı yapmak isteyen kişi, kurum ve kuruluşlar;  “Yazılı izin almış olsalar dahi” kullandıkları materyalin  http://www.forumatmosfer.com sitesinde yayınlanmakta olduğunu ve bu siteden alıntı yapıldığını açık bir şekilde belirtmekle beraber http://www.forumatmosfer.com sitesine link vermek zorundadır.

Hem Serkan abi hem de Ozan Deniz abi ikinizede teşekkürler yazı çok güzel olmuş.Yaşanan olaylar gerçekten çok üzücü bu forumdaki herkes kar delisi ama böyle birşey yaşamak istemezdi heralde Allah bir daha hiç kimseye böyle doğal afetler yaşatmasın.

Harika bir paylaşım üzüntü duyarak ve bir o kadar şaşırarak okudum nasıl gözümden kaçmış bu güne kadar

(15-04-2019, Saat: 10:48)Ümit Nickli Kullanıcıdan Alıntı: Harika bir paylaşım üzüntü duyarak ve bir o kadar şaşırarak okudum nasıl gözümden kaçmış bu güne kadar

Çünkü 4 gün önce yazdım 

Eski konulara bakarken bunuda eski sanmışım